بازگشت به پیش از برجام؟ / 700 نهاد و فرد ایرانی تحریم می شوند/ معافیت موقت واردات نفت برای 8 کشور/
تموز: تقریبا شش ماه بعد از خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام، همه تحریم ها باز می گردند. سیزدهم آبان بانک مرکزی، صنایع نفت و صادرات نفت ایران نیز به بخش هایی چون قطعات خودرو، طلا و فلزات گرانبها و ممنوعیت واردات دلار به ایران می پیوندند. بازگشت به پیش از برجام؟ این پرسشی است که امروز بسیار تکرار می شود. هرچند این بار ایالات متحده یکجانبه به دنبال تحریم ایران است و خبری از اروپا یا قطعنامه سازمان ملل نیست اما سلطه دلار در جهان و روابط بهم پیوسته بسیاری از کمپانی های اقتصادی با واشنگتن موجب شده تا سایه تحریم ها بر اقتصاد کشور سنگینی کند. بسیاری از شرکت های بزرگ اقتصادی پیش از رسیدن زمان رسمی تحریم ها تهران را ترک کرده اند. اقتصاد خصوصی در اروپا موجب شده تا آنها برخلاف وعده های سیاستمداران اروپایی نگران از مجازات کاخ سفید قراردادهای خود را لغو کنند.
با این حال اروپا وعده داده که سازوکار جدیدی را برای مقابله با تحریم های آمریکا ایجاد خواهد کرد. سازوکاری که دولت روحانی امیدوار است کارساز باشد تا شاید مهمترین دستاورد دولت از سوی کاخ سفید به زیر کشیده نشود. در جدیدترین خبر وزارت خزانه داری ایالات متحده اعلام کرده 700 نهاد و فرد ایرانی را تحریم کرده که اسامی آنها روز دوشنبه پیش رو اعلام خواهد شد.
دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا روز جمعه اعلام کرد تمامی تحریمها علیه ایران که به موجب توافق هستهای برجام رفع شده بودند، بازگشتهاند.
بازگشت تحریمها
این تحریمها که از روز دوشنبه اجرایی میشوند، بخشهای کشتیرانی، مالی و انرژی ایران را هدف قرار میدهند و دومین بسته تحریمهایی هستند که بعد از خروج آمریکا از برجام علیه ایران احیا میشوند.
این موضوع را «مایک پامپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا و «استیون منوشین»، وزیر خزانهداری این کشور روز جمعه اعلام کردند.
آنها با متهم کردن ایران مدعی شدند این تحریمها تا زمان پایان حمایت ایران از تروریسم، اتمام حضور این کشور در سوریه و توقف کامل توسعه برنامه هستهای و موشکی ایران، پابرجا خواهند ماند.
معافیت موقت ۸ کشور از تحریم نفت
«مایک پامپئو» گزارشهای قبلی را تأیید و اعلام کرد دولت ترامپ ۸ کشور را از تحریمهای نفتی علیه ایران معاف خواهد کرد. وی گفت که این معافیتها موقت خواهند بود و کشورها بایستی منابع جایگزینی برای نفت ایران پیدا کنند. پامپئو گفت ۸ کشور معافشده از تحریمها تلاش کردهاند واردات نفت خود از ایران را کاهش دهند، اما موفق نشدهاند تا ضربالاجل دوشنبه این کار را انجام دهند. وزیر خارجه آمریکا اشارهای به اسامی این کشورها نکرد، اما گفت که کشورهای عضو اتحادیه اروپا مشمول این معافیتها نمیشوند. پیش از این خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده بود ژاپن، کره جنوبی، هند و چین از تحریمها مستثی شدهاند. ۴ کشور دیگر مشخص نشدهاند. وی گفت: «انتظار داریم معافیتهای تحریمی علیه هشت کشور اعلام کنیم، اما تنها به خاطر اینکه آنها کاهشهای محسوسی در خرید نفت خام ایران داشتهاند و با ما در عرصههای زیادی همکاری کردهاند. ما گامهای مهمی برای به صفر رساندن واردات نفت ایران برداشتهایم. وزیر انرژی ترکیه اندکی بعد از بیانیه وزیر خارجه آمریکا گفت که آنکارا یکی از کشورهایی است که از تحریمهای نفتی علیه ایران مستثنی شده است. وزیر خارجه آمریکا مدعی شد که هدف از این تحریمها «ایجاد تغییرات بنیادین در رفتارهای جمهوری اسلامی ایران» است و مقصود از آنها براندازی نظام ایران نیست.
تهدید سوئیفت و کانال ارتباط مالی اروپا
استیون منوشین گفت در صورتی که کشورهای اروپایی از طریق کانال ویژه ارتباط مالی مبادلهای با طرفهای ایران انجام دهند، خزانهداری آمریکا از تمامی اختیارات خود برای مقابله با آنها استفاده خواهد کرد. منوشین از تصمیم دولت آمریکا برای مجاز کردن ارتباط برخی بانکهای ایرانی با سوئیفت دفاع کرد، اما گفت به این سامانه مستقر در بلژیک هشدار داده شده در صورت ارتباط با نهادهای ایرانی تحریمشده، جریمه خواهد شد. او گفت: «سوئیفت تفاوتی با سازمانهای دیگر ندارد. به سوئیفت توصیه کردهایم برای جلوگیری از نقض قوانین تحریمها بایستی با تمامی نهادهای مالی ایران که ما در فهرست تحریمها قرار میدهیم، به محض میسر شدن امکان آن از لحاظ تکنولوژیکی، قطع ارتباط کند.»
زورآزمایی آمریکا با اروپا، روسیه و چین
هفته های آتی سرنوشت برجام را روشن خواهد کرد. اینکه سازوکار اروپا که چین و روسیه نیز از آن حمایت کردند می تواند مقابل تحریم های یکجانبه آمریکا صف آرایی کند یا خیر با گذر زمان مشخص خواهد شد. ایران بارها اعلام کرده اگر منفعتی از برجام نرسد از این توافق خارج می شود و اهرم های خاص خود را برای چنین دوره ای در اختیار دارد.