اصلاحیه قانون حداقل سن ازدواج/ از جنگ با خدا تا نیاز روز جامعه
0
0
در بخش دوم از بررسی اصلاح قانون حداقل سن ازدواج به دیدگاه موافقان و مخالفان پرداخته ایم. درحالی که برخی چنین اصلاحی را نیاز امروز در جهت حفظ سلامت دختران و مقابله با آسیب های اجتماعی می دانند برخی مخالفان اما چنین موضوعی را جنگ با خدا قلمداد کرده اند.
موافقان چه می گویند؟
موافقان تصویب این طرح دلایل زیادی را برای ضرورت به تصویب رساندن این طرح بر میشمرند از جمله آسیب جسمانی، تلفات جانی، اختلالات روحی و روانی، محرومیت تحصیل، مشکلات تربیت فرزند و افزایش طلاق ناشی از ازدواج زودهنگام. ازدواج در سنین پایین تنها معضلات اجتماعی را در پی نداشته و آسیبهای جسمانی نیز این کودکان را تهدید میکند. پروانه سلحشوری، رییس فراکسیون زنان مجلس یکی از موافقان افزایش سن ازدواج است که رفع خلاءهای قانونی را مهم دانسته و با تاکید براینکه تمام مسائل از جمله ازدواجهایی با سنین پایین در دختران از دو مبحث فرهنگی و اجتماعی و خلاء قانونی باید مورد توجه قرار گیرد، گفته است: «باید در گام اول خلاءهای قانونی را برطرف کرد، ضمن اینکه باید آگاهی بخشی و فعالیت اجتماعی نیز انجام شود، بنابر این تصویب یک قانون به تنهایی بازدارنده نبوده و در بسیاری شرایط ازدواجهای در سنین پایین ثبت نمیشود.» این جملات حکایت از اهمیت بالای قانون بازدارنده و سپس اقدامات فرهنگی برای ترویج تفکر مبارزه با کودک همسری در جامعه و در مواردی عدم ثبت ازدواج کودکان دارد. محمود عباسی، معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری و دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نیز گفته است: «اگرچه تصویب کلیات طرح افزایش سن ازدواج اقدامی دیرهنگام اما درخور تحسین است و میتوان آن را در راستای اعتلای جایگاه حقوق کودکان به شمار آورد. تصویب یک فوریت طرح افزایش سن ازدواج را باید به فال نیک گرفت. مساله ازدواج زودهنگام و در سنین بسیار پایین از مشکلات و چالشهای جدی فرهنگی و اجتماعی است که تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته است و از این رو، انجام اقدام فوری در این رابطه ضرورتی اجتناب ناپذیر است.» موافقان تصویب طرح ممنوعیت ازدواج کودکان، بر روی بخشی دیگر از قوانین داخلی کشور نیز دست گذاشته و می گویند این قوانین کودکان زیر ۱۸ سال را برای انجام امور مالی و شرکت در انتخابات و رانندگی فاقد اراده سالم محسوب میکند اما آنها را برای پذیرش مسئولیت بزرگی چون ازدواج، به صورت قانونی مجاز میداند. این افراد معتقدند که اگر انجام معاملات یا حتی شرکت در انتخابات برای این گروه سنی مناسب نبوده و آنها را فاقد توانایی لازم برای تصمیم گیری می پندارند پس چرا به آنها اجازه ورود به دورهای مهم و جدی به نام ازدواج که به دنبال خود فرزندآوری را به همراه خواهد داشت میدهند. خلاء قانونی در این زمینه باعث شده تا این کودک همسران حتی برای دریافت وام ازدواج هم با در بسته مواجه شوند چراکه آنها از نظر قانونی تا قبل از سن 18 سال تمام شمسی اجازه انجام امور رسمی به جز ازدواج را ندارند.
ملاک ازدواج، رشد عقلی یا بلوغ جسمی
البته در میان دلایلی که موافقان تصویب این طرح به آن استناد میکنند مخالفان نیز با دست گذاشتن بر روی فقه و امور شرعی که قانون مدنی متاثر از آن است افزایش سن ازدواج را مغایر با شرعیات دانسته و بر طبل مخالفت خود میکوبند. این افراد معتقدند که در شرع محدودیت در سن ازدواج وجود ندارد. حالا موافقان افزایش سن ازدواج با مد نظر قرار دادن این نکات از لزوم ملاک قرار دادن سن بلوغ عقلی برای ازدواج میگویند. مونیکا نادی، از فعالان حقوق کودک با اشاره به یکی دیگر از دلایل مخالفان با افزایش سن ازدواج گفته است: «برخی از مخالفان معتقدند که کودکان با بلوغ جنسی باید نیازهای خود را از طریق ازدواج برطرف کنند این درحالیست که از لحاظ اقلیمی و زیست محیطی شرایط بلوغ جنسی نسبت به قبل کاملا متفاوت شده و نمی‌توان سن مشخص را ملاک کلی برای همه کودکان دانست. برخی از این مخالفان نیز بر این باورند که این ازدواجها با رضایت کودکان و برای رفع نیازهای جنسی است در حالیکه با کمی واقع بینی متوجه خواهیم شد که کودکان هنوز به بلوغ عقلی نرسیدهاند و توانایی تحلیل و ارزیابی یک ازدواج را ندارند. بنابراین اراده و رضایت کودک در ازدواج معیوب بوده و نمی‌توان به انتخاب کودک ارزش حقوقی بخشید مخصوصا اینکه آمارها نشان از آن دارد که بسیاری از این ازدواجها به اجبار خانواده‌ها و شرایط است.»
اصلاحیهای برای جنگ با خدا!
در همین حال رئیس بسیج جامعه زنان چندی پیش با اشاره به اینکه برخی نمایندگان مجلس تلاش دارند که اذن پدر و شرط سنی را از شروط ازدواج دختران حذف کنند، گفت: این افراد با مطرح کردن این موضوعات به جنگ خدا رفته‌اند و در حالی عده‌ای در تلاش هستند اذن پدر را از شرایط لازم برای ازدواج حذف کنند که در غرب جنبشی با عنوان احیای پدرسالاری به راه افتاده است. اصلانی افزود: این توهین به انسان است که عده‌ای بخواهند بلوغ فکری و عقلی افراد را تعیین کند این خیانت به انسان و جنگ با خدا و فطرت است و قطعا علمای فهیم، فاضل و با بصیرت به این توطئه غربی‌ها وقعی نمی‌نهند.
مینو اصلانی گفته بود: این افراد تنها می‌خواهند مشروعیتی به این فکر غلط و شیطانی خود بدهند در حالیکه این اصلاً مشروعیت نخواهد داشت و به هیچ وجه علمای بزرگوار زیر بار این مسئله نمی‌روند. او همچنین گفته که دختر ندارد اما اگر داشت با ازدواج زیر 13 سالگی دخترش مخالفت نمیکرد. همچنین فرشته روح‌افزا معاون شورای فرهنگی اجتماعی زنان نیز معتقد است:«چیزی که به عنوان اصلاح از آن یاد میکنند به نظر خودشان اصلاحیه است و به وضوح میتوان ردپای نگرش غربی و فمینیستی را در این اصلاحیه دید.»
در طرف مقابل طیبه سیاوشی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم در این باره می گوید: «یکی از مسائل مهم در بحث سن ازدواج مسئله رشد است. رشد یکی از شرایط استقلال در امر ازدواج است و برخی فقها معتقدند که درامور مالی شاید فرد به رشد رسیده باشد اما از لحاظ عقلی رشد اتفاق نیفتاده است. ما در دیداری که با آیت‌الله مکارم شیرازی داشتیم، این بحث را مطرح کردند و دراین امر بین فقها اختلاف نظر وجود دارد و ایشان ذکر کردند که در ازدواج، رشد عقلی باید ملاک قرار گیرد.» وی ادامه داد: «یک بحث مهم در تبعات منفی کودک‌همسری که ما در جلسات کارشناسی به خوبی به آن تسلط پیدا کردیم، این است که در دستگاههای مختلف، حوزه‌های بهداشتی، آموزشی و ان جی اوها و… همه تجمیع نظر دارند که بحث کودک‌همسری ناشی از فقر است و در محلاتی که از ضعف اجتماعی برخوردار هستند اتفاق می‌افتند. در برخی موارد حتی کودک وجه‌المعامله قرار گرفته و دختر بچه ۸ یا ۹ ساله واگذارشده است و در قبال کودک وجهی دریافت شده‌است. بارها مشاهده شده که یک دختر ۱۴ ساله مطلقه و یا حتی دارای فرزند است. مهم‌ترین بحث درمورد ازدواج کودکان این است که این کودکان بسیار زود از سیکل آموزشی خارج می‌شوند و از مهارت کافی محروم‌اند و به دلیل نداشتن همین مهارت‌ها دچار چنین آسیب‌هایی شده‌اند.»
با اینکه ۱۵۱ نماینده مجلس به این طرح رای موافق دادند اما ۳۴ نماینده هم به آن رأی مخالف دادهاند. مخالفتهایی که بر اساس گزارشها دلیل اصلی آن استناد مخالفان به شرع و مخالفت احتمالی شورای نگهبان با این طرح عنوان شده است. در حالی که کمی بیش از یک سال تا پایان مجلس دهم باقیمانده آیا نمایندگان موافق این طرح موفق خواهند شد اصلاح قانون 1041 را اصلاح کنند؟
About The Author
